افراز در اصطلاح قضایی و ثبتی عبارت است از جداکردن سهم مشاع شریک یا شرکاء و یا به تعبیری دیگر افراز عبارت از تقسیم مال غیرمنقول بین شرکاء به نسبت سهم آنان است. در افراز لازم است که ملک مشاع باشد. ممکن است بین شرکاء برسر صحت افراز و مطابق بودن یا نبودن آن با میزان مالکیت مشاعی شریک اختلاف حاصل شود، لذا تعیین تکلیف نهایی آن با دادگاه و مراجع قضایی است.
دعوی افراز به وسیلهی یک یا چند مالک مشاعی علیه یک یا چند مالک مشاعی دیگر، به عمل میآید. نکتهی مهم این که در عمل افراز، کلیهی مالکین مشاعی باید به صورت خواهان یا خوانده دخالت داشته باشند و در جریان خواسته و عملیات اجرایی قرار گیرند.
مال مشاع: مالی که چند نفر مالک آن باشند بدون آن که سهم هرکدام از آنها به تفکیک مشخص باشد. جزء جزءِ مال مشاع در تملک مالکین آن است و نمیتوان سهم اختصاصی هرکدام را مشخص کرد.
مال غیرمنقول: مال غیرمنقول در مقابل مال منقول قرار دارد و منظور از آن مالی است که قابل جابهجایی نبوده یا در صورت جابهجایی خسارت زیادی ببیند. زمین و ساختمان از جمله مهمترین اموال غیر منقولاند.
مال منقول: عبارت از مالی است که بر خلاف مال غیرمنقول، قابل جابهجایی است و این جابهجایی خسارتی به آن وارد نمیکند.
افراز املاکی که جریان ثبتی آنها خاتمه نیافته است همچنین افراز املاک میان افراد محجور و غایب مفقودالاثر در صلاحیت دادگاه عمومی محل وقوع ملک میباشد.
مدارک و منضمات مورد نیاز اسناد و امور ثبتی جهت طرح دعوای افراز ملک :
1- تصویر مصدق سند مالکیت (اختیاری)
2- تصویر مصدق گواهی واحد ثبتی مبنی بر عدم پاسخ شهرداری در مهلت مقرر (اختیاری)
3- تصویر مصدق دلیل حجر یا مفقودالاثر بودن شریک (اختیاری)
4– به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينه ي دادرسي الزامي است.
*در صورت عدم وجود مدارك اختياري فوق مي توانيد يكي از موارد ذيل را ارائه نماييد.
1– جلب نظر کارشناس. 2– معاینه محلی. 3– درخواست استعلام. 4– شماره پرونده استنادي. 5– ساير دلايل و مستندات