وجود برخی از شرایط باعث بطلان نکاح میشود مانند؛ نکاح دو هم جنس، ازدواج به صورت صوری و بدون قصد، ازدواج با زن شوهردار یا زنی که در عده طلاق یا وفات است، ازدواج پنجم مردی که چهار زن دائمی دارد، ازدواج زنی که به سه یا نه طلاق مطلقه شده باشد با همان مرد، ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان، نسبت زنا به زن توسط شوهرش یا نفی فرزندی که زن به دنیا آورده از خود، ازدواج در زمان احرام، ازدواج با محارم سببی، نسبی و رضاعی. همچنین برخی شروط که ضمن عقد ازدواج باعث بطلان عقد می گردد، مانند خودداری از ازدواج مجدد شوهر یا شرط خودداری از روابط جنسی. در صورتی که نکاحی به ثبت رسیده باشد که به علت یکی از موارد فوق باطل باشد، می توان ابطال ثبت ازدواج را از دادگاه تقاضا نمود.
آثار ابطال ثبت واقعه ازدواج
با اثبات موارد ابطال ثبت واقعه ازدواج ، دادگاه حکم به ابطال می دهد و چون این ابطال جنبه ی اعلامی دارد و ناظر به قبل میباشد، کاشف از عدم تشکیل عقد نکاح بوده است. در نتیجه با ابطال ثبت واقعه ازدواج، تمام حق و حقوق مالی آن از جمله مهریه، باطل میباشد و حتی در صورت رابطه و نزدیکی، مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت و اگر آن را پرداخت کرده باشد، میتواند استرداد کند، مگر اینکه زوجه به بطلان عقد نکاح ، جاهل بوده و نزدیکی هم صورت گرفته باشد که در این صورت زوجه مستحق مهرالمثل و ارش البکاره (در صورت دوشیزگی دختر) خواهد بود.
اگر ازدواج منجر به بارداری خانم گردد، فرزند حاصل از نکاح باطل، متعلق به پدر او خواهد بود و مکلف به اخذ شناسنامه میباشد.
با صدور رای دادگاه مبنی بر ابطال ثبت واقعه ازدواج، چون ازدواج قانونی نبوده و موجود نگردیده، لذا به منزلهی عدم وقوع نکاح و در نتیجه اسم طرفین از شناسنامه حذف خواهد شد.
مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای ابطال ثبت واقعه ازدواج :
1- تصویر مصدق سند رسمی ازدواج (اجباری)
2- به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
3- به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينه ي دادرسي الزامي است.
*در صورت عدم وجود مدارك اختياري فوق مي توانيد يكي از دلایل ذيل را ارائه نماييد.
1- استماع شهادت شهود و مطلعين. 2- درخواست جلب نظر کارشناس. 3- درخواست استعلام. 4- شماره پرونده استنادي. 5- ساير دلايل و منضمات. 6- استعلام نظر پزشکی قانونی. 7- تحقیقات محلی