دعوای مزاحمت از حق عبارتست از دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیر منقول درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را می نماید که نسبت به تصرفات او مزاحم است، بدون اینکه مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.
بنابراین چنانچه شخصی برای خود حقی قائل باشد و دیگری (مزاحم) با این تصور که محق است، مال را در اختیار گرفته و یا آن را وسیله مزاحمت قرار داده یا محرک و سبب آن بوده و مانع استیفاء حق آن شخص (ذینفع واقعی) گردد، شخص ذینفع می تواند به منظور رفع موضوع دعوای رفع مزاحمت از حق را در مرجع صالح اقامه نماید.
مثلاً کسی که به دیگری دعوی رفع مزاحمت اقامه می‌کند بدین صورت که می‌گوید خوانده از بردن
آب به مزرعه‌ام جلوگیری می‌کند خوانده در پاسخ می‌گوید،نهر ملک اختصاصی و شخصی من است و خواهان حق بردن آب به مزرعه‌اش را ندارد ولی خواهان منکر می‌شود و
مالکیت و اختصاص بودن نهر خوانده را رد می‌کند و خود مدعی مالکیت نهر می گردد،پس منشا دعوی رفع مزاحمت نسبت به مالکیت نهر است،در این صورت است که خوانده می‌تواند از خواهان رفع مزاحمت درخواست کند که بر مالکیت خود نسبت به نهر سوگند یاد نماید.
سئوالات متداول
۱- آیا در دعاوی ممانعت و مزاحمت از حق
کیفری ، مالکیت شاکی حتما باید احراز شود؟
اگر چه در ماده ۶۹۰
قانون مدنی ا از کلمه متعلق استفاده شده اما رویه برخی از دادگاه ها داشتن مالکیت شاکی را ضروری نمی دانند .
۲- نحوه کسب دلیل در دعاوی مزاحمت و ممانعت چگونه است؟
بهترین راه برای کسب و جمع آوری دلیل اثباتی جرم این است، که شما درهنگامی که مزاحمت جریان دارد، از طریق
پلیس۱۱۰ اقدام نمائید؛تا مامور ۱۱۰ درزمان وقوع جرم به محل آمده و مشهودات عینی خود در وقوع جرم را صورتجسله نماید. این صورتجلسه اعتبار شهادت شهود را داشته و برای دادسرا کفایت می نماید تا جرم شما اثبات شود.
۳- آیا مزاحمت از حق فقط بر اساس ماده ۶۹۰ قانون مدنی قابل پیگیری است؟
علاوه بر ماده ۶۹۰ قانون مدنی در ماده ۶۱۸ نیز این جرم مورد مجازات مقرر شده است .
ماده ۶۱۸ – هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال وتا ( ۷۴ ) ضربه شلاق محکوم خواهدشد
مدارك و منضمات مورد نياز دعوای رفع مزاحمت :
1- سند مالكيت (اختیاری)
2- به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينه ي دادرسي الزامي است.
*در صورت عدم وجود مدارك اختياري فوق مي توانيد يكي از موارد ذيل را ارائه نماييد.
1- استماع شهادت شهود و مطلعين. 2- جلب نظر کارشناس. 3- درخواست استعلام. 4- شماره پرونده استنادي. 5- تحقیقات محلی. 6- معاینه محلی. 7- اتیان سوگند. 8- ساير دلايل و مستندات
