وکالت تنفیذ وصیت نامه -انواع وصیت نامه – وصیت نامه چیست؟
هر فردی در طول حیات خود می تواند بارها وصیت کند ؛ این وصیت می تواند شفاهی یا کتبی باشد .
تنظیم وصیت نامه امری اختیاری است که هرکس با توجه به امور شرعی و شخصی و مالی خود پس از فوت تعیین وتکلیف کند .
اما آثار حقوقی یک وصیت نامه بعد از فوت شخص ظاهر می شود یعنی تا زمانی که شخص زنده است،خودش تصمیم گیرنده می باشد وهمان مَثل در اینجا صدق می کند که آدم زنده وکیل و وصی نمی خواهد .
هرشخصی می تواند در طول زندگی خود بارها وصیت کند و مفاد وصیتنامه اش را تغییر دهد اما آخرین وصیت نامه متوفی (آخرین تاریخ قبل از فوت) ملاک است .
وصیت در واقع یک توصیه و سفارش برای بازماندگان است .
وصیت نامه رسمی : این وصیتنامه در یکی از دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود .
وصیت نامه خودنوشت : این وصیتنامه توسط خود وصیت کننده تنظیم و امضاء شده ودارای تاریخ است.
وصیت نامه سری : این وصیتنامه ممکن است به خط خود وصیت کننده باشدکه چنین وصیتنامه ای باید در اداره ثبت یا محل دیگری که آن اداره معین می کند نگهداری شود ، اگر شخص وصیت کننده قادر به صحبت کردن نباشد باید دردفتر اسناد رسمی و در حضور سر دفتر این کار را انجام دهد . وصیت کننده هروقت اراده کند می تواند وصیت نامه خود را از اداره ثبت پس بگیرد .
هرگونه وصیتنامه ای که به یکی ازروشهای بالا تنظیم نشده باشد وصیت نامه عادی نامیده می شود .
آیا می دانستید که وصیت در مواقع اضطراری شرایط خاصی دارد؟
چنانچه تنظیم وصیت نامه به دلیل شرایط اضطراری مانند جنگ ، سیل ، زلزله ، شیوع بیماریهای مسری و…. با روشهای بالا امکان پذیر نباشد ؛ قانونگذار پیش بینی های لازم را نموده است . در این حالت شخص می تواند به طور شفاهی نزد دو شاهد وصیت نماید ، آنگاه دو شاهد مفاد وصیتنامه را با تاریخ روز و ماه و سال تنظیم می کنند و به امضای حاضرین می رسد . افرادی که وصیتنامه در حضور آنها در مواقع اضطراری تنظیم می شود باید در اولین فرصت وصیت نامه را نزد یکی از دفاتر اسناد رسمی که اداره ثبت معین می کند به امانت گذاشته و اعلام نمایند که وصیت کننده در سلامت عقل آن را نوشته است ؛ چنانچه به صورت شفاهی نزد آنها اعلام شده باشد به نزدیکترین دادگاهی که به آن دسترسی دارند مراجعه و موضوع وصیتنامه را نزد قاضی اعلام کنند تا مراتب در صورت جلسه قید و به امضای قاضی و شهود برسد و این موضوع باید ظرف یکماه توسط وصیت کننده تأیید و با یکی از سه طریق قانونی ( سری ـ رسمی ـ خودنوشت ) تنظیم گردد والا بلااثر خواهد بود مگر آنکه ورثه مفاد آنرا تأیید و قبول کنند .
آنچه وصیت می شود ارزش مالی و منفعت عقلائی داشته باشد و غیر مشروع نباشد . مثلاً وصیت بر موضوعاتی مانند مواد مخدر و مشروبات الکلی باطل است .
مال مورد وصیت باید قابلیت معامله و نقل و انتقال داشته باشد لذا اموال عمومی و موقوفه نمی توانند مورد وصیت قرار گیرند .
آنچه وصیت می شود باید در مالکیت وصیت کننده باشد یعنی شخص حق دارد فقط مال خود را وصیت کند نه مال دیگری را .
مال مورد وصیت نباید در رهن شخص ثالث باشد .
آیا وصیت برحمل صحیح است یا خیر ؟ برای جنینی که در داخل رحم مادر است وصیت صحیح است و شرط اجرای وصیت آن است که جنین زنده متولد شود و چنانچه سقط گردد این حق به ورثه او خواهد رسید البته درصورتی که ورثه موجبات سقط وی را فراهم نکرده باشند.
وصیت بر محجورین چگونه است ؟
صغیر و مجنون نیز می توانند طرف وصیت قرار بگیرند، در این صورت در مورد صغیر « ولی » ودر مورد مجنون « قیم » باید قبولی خود را بر پذیرش وصیت نامه اعلام کنند .
سئوالی که ذهن اکثریت مردم جامعه را به خود معطوف کرده این است که آیا می توان شخصی را با وصیت از ارث محروم نمود ؟
حقیقت این است که هر فردی در زمان حیات تنها نسبت به یک سوم اموال خود حق تصمیم گیری و واگذاری در قالب وصیت را دارد و مابقی ماترک حق ورثه می باشد . حال می توان گفت ورثه را تا ثلث از اموال می توان محروم نمود.هرچند این امر نه به سبب محرومیت وراث است بلکه نتیجه ای از فرآیند حقوقی وقف است.
مثلا یک پدر نمی تواند به دلیل اعتراض به فرزندش و یا اجبار وی به انجام کاری بگوید “تو را از ارث محروم می کنم!” واصولا هیچکس را نمی توان بر اساس تمایلات شخصی از ارث محروم کرد .
طبق ماده 837 قانون مدنی : « اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خودرا از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست .»
طبق ماده 843 قانون مدنی که می گوید : « وصیت به زیاده برثلث ترکه نافذ نیست مگر به اجازه وراث و …………… »
زیرا نافذ بودن وصیت نسبت به ثلث و عدم نفوذ آن مازاد برثلث از قواعد آمره محسوب می گردد ورعایت آن شرط صحت وصیت است و نمی توان برخلاف آن تراضی کرد .
کلیه حقوق متعلق به گروه وکلای بازرگان است.