وکالت انحصار وراثت – انحصار وراثت چیست؟ – مراحل و آگهی انحصار وراثت
انسان هر چقدر طولانی در صحنه ی عالم زندگانی کندو به هر اندازه ای که به بقای خود امیدوار باشد عاقبت باید با دنیای فانی وداع نماید.
مسئله ارث که اکثر علمای حقوق را به خود مشغول نموده و هریک به ترتیبی آن را مرتب کرده است عبارت است از دانستن این که دارایی و حقوق شخص باید بعد از فوت او به چه کسی برسد آیا ماترک او باید به اشخاصی منتقل شود که قانون معین می کند وی ا به کسانی که خود او انتخاب می نماید؟
مقدمه از انحصار وراثت
هر کس در دنیا به یک عده علقه ی تامی دارد و مایل است که بعد از فوت او اگر اموالی دارد به همان شخص برسد .کسانی که در درجه ی اول وابستگی بیشتری با آنها دارد اشخاصی مانند اولاد و ابوین افراد هستند.
هر گاه یک نفر نه اولاد داشته باشد نه ابوین مشخص است که این علقه به اجداد او میرسد که دراینصورت به منزله ابوین میباشند و همچنین به برادر و خواهر او می رسد.
به همین طریق به هر درجه ای که شخص از داشتن ارحامی که به واسطه ی اقربیت اولویت دارد محروم باشد علقه ی او متوجه اقربای نسبی اومیگردد.
اما به منظور این که وراث بتوانند سهم الارث خود را مطالبه و در آن تصرف کنند، ابتدا لازم است وارث منحصر بودن ایشان و سهم الارث هر یک از ایشان در دادگاه بررسی و اثبات گردد. در این خصوص دادگاه پس از رسیدگی، گواهی نامه ای به نام تصدیق انحصار وراثت صادر می‌نماید که در اختیار اشخاص ذینفع قرار خواهد گرفت. انحصار وراثت در حقوق عبارت است از معلوم نمودن تعداد وراث متوفی توسط مراجع ذی صلاح.
در تصدیق انحصار وراثت
درصورتی که وراث متوفی یا سایر اشخاص ذینفع به خواهند تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند، درخواست نامه کتبی مشتمل برنام و مشخصات درخواست کننده و متوفی و ورثه و اقامتگاه آنها و نسبت بین متوفی و وارث تنظیم نموده ،به دادگاه تسلیم می نماید.
دادگاه رسیدگی کننده درخواست متقاضی را یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار یا محلی آگهی می نماید.
تبصره: در نقاطی که روزنامه دائر نیست دادگاه می تواند به جای آگهی در روزنامه محلی به تعداد لازم به هزینه ی متقاضی گواهی حصر وراثت، آگهی تهیه نموده و در معابر همان محل الصاق نماید.
پس از یک ماه از تاریخ نشر آگهی ،درصورتی که معترضی نبود دادگاه تمام ادله و اسناد درخواست کننده تصدیق را از برگ شناسنامه و گواهی گواه و غیره در نظر گرفته ،تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین تعداد وراث و نسبت آنها به متوفی صادر می نماید و در صورت اعتراض ،دادگاه جلسه ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده به معترض و درخواست کننده تصدیق اطلاع می دهد و در جلسه ای پس از رسیدگی حکم خواهد داد. این حکم قابل تجدید نظر است.
دادگاه بخش می تواند گواه ها را احضار کرده و گواهی ان را استماع نماید.
چنانچه گواه در خارج از مقرر دادگاه ساکن باشد، تحقیق از گواه بوسیله دادگاه محل اقامت گواه یا نزدیکترین دادگاه محل اقامت گواه به عمل خواهد آمد.
درصورتی که بهای ترکه بیش از ده میلیون (10/000/000) ریال نباشد، دادگاه بدون انتشار آگهی فبه ادله درخواست کننده رسیدگی و درخواست صدور وراثت را حسب اقتضای دلایل قبول یا رد می نماید.
درصورتی که به واسطه معلوم نبودن ورثه یا برای تصفیه ترکه و غیره قبلا برای معرفی ورثه آگهی شده باشد ،صدور تصدیق انحصار وراثت محتاج به آگهی جدید نبوده و درصورت درخواست هریک از ورثه یا اشخاص ذینفع تصدیق انحصار وراثت صادر خواهد شد.
رای دادگاه دایر بر دادخواست تصدیق قابل فرجام است.
در کلیه مواردی که دادستان تشخیص دهد که متوفی بلا وارث بوده و درخواست اشخاص برای صدور تصدیق بی اساس است، می تواند به درخواست تصدیق انحصار وارثت اعتراض نماید ونیز می تواند در صورتی که متوفی را بلا وارث بداند، به تصدیق انحصار وراثت درموردی که تصدیق مسبوق به آگهی نیست اعتراض کند و در هرحال دادستان حق دارد از رای دادگاه پژوهش و فرجام بخواهد.
مادامی که برای محجور ،قیم و برای غایب امین معین نشده ،دادستان می تواند به نام محجور و غایب ،به درخواست تصدیق انحصار وارثت اعتراض نماید.
در مورد ماده 364اشخاص ذی نفع می توانند به درخواست تصدیق و همچنین به تصدیقی که در موضوع وراثت صادر می شود ،اعتراض نمایند و رای دادگاه در این خصوص قابل پژوهش و فرجام است.
اشخاصی که تصدیق انحصار وراثت تحصیل کرده اند ،می توانند مطابق تصدیق نامبرده ترکه و مطالبات متوفی را از کسانی که مدیون یا متصرف مال متوفی هستند، مطالبه نمایند مدیون یا متصرف باید ترکه و مطالبات متوفی را به آنها تسلیم نماید و در صورت تادیه دین و یا تسلیم مال در مقابل هر مدعی وراثت ،بری محسوب خواهد شد و مدعی نامبرده حق رجوع به شخص یا اشخاصی خواهد داشت که طلب متوفی را به وصول و یا مال متعلق به او را دریافت نموده اند.
مدیون که بدهی خود را به وراث متوفی می دهد می تواند رو نوشت گواهی شده انحصار وراثت را از وارث بخواهد.
در تصدیق انحصار وراثت به درخواست ورثه دادگاه حصه هریک از ورثه را معین می نماید.
در تصدیق انحصار وراثت باید نسبتی که وارث یا ورثه به مورث خود دارند؛ازمتروکات به نحو اشاعه معین شود.
درصورتی که ورثه بخواهد ملک غیرمنقولی که به نام مورث ثبت شده است ،به نام آنها ثبت گردد باید تصدیق انحصار وراثت یا رو نوشت گواهی شده آن را که مشتمل بر تعیین سهام باشد به اداره ثبت تسلیم نمایند.
مدارک لازم جهت صدور گواهی انحصار وراثت
شناسنامه و گواهی فوت متوفی :
پس از فوت متوفی مراتب توسط اداره ثبت احوال ثبت گردیده و شناسنامه فوت شده باطل و گواهی فوت صادر می گردد. ارایه اصل گواهی فوت و كپی برابر اصل شده آن به ضمیمه در خواست الزامی است.
استشهادیه محضری
اسامی كلیه وراث می بایست در فرم مخصوصی كه توسط دادگستری در اختیار متقاضیان قرار می گیرد نوشته و توسط 2 نفر از اشخاصی كه وراث و متوفی را می شناسند در یكی از دفاتر اسناد رسمی امضاء شده و امضاء ایشان نیز توسط دفاتر اسناد رسمی گواهی شود.
رسید گواهی مالیاتی (مالیات بر ارث)
وراث باید پس از فوت متوفی لیست كلیه اموال و دارایی های منقول و غیر منقول متوفی را به اداره دارایی حوزه محل سكونت متوفی ارایه نمایند و رسید آنرا در یافت داشته و بهمراه تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه تقدیم نمایند.
در مورد وراث روستاییان در صورتی كه بهای تركه بیش از ده میلیون ریال باشد آگهی برای یك بار و در یك روز در معابر و اماكن عمومی روستای محل اقامت متوفی نصب خواهد شد و نیازی به نشر آگهی در جراید نیست .
كپی برابر اصل شده شناسنامه وراث
متقاضی انحصار وراثت می بایست علاوه بر شناسنامه خود كپی برابر اصل شده شناسنامه سایر وراث را نیز تهیه و به دادگاه تقدیم نماید ارایه اصل شناسنامه ها جهت ملاحظه توسط مدیر دفتر دادگاه الزامیست.
دادخواست انحصار وراثت
پس از تهیه مدارك فوق الذكر متقاضی باید داد خواستی به خواسته صدور گواهی انحصار وراثت تنظیم و همراه مدارك یاد شده به دادگاه ارایه نماید. دادخواست را به كدام دادگاه ارایه نماییم ؟
مطابق ماده 20 قانون آیین دادرسی در امور مدنی دعاوی راجع به تركه متوفی در دادگاه محلی كه آخرین اقامتگاه متوفی در ایران آن محل بوده و اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد رسیدگی در صلاحیت دادگاهی است كه اخرین محل سكونت متوفی در ایران در حوزه آن بوده است ،بنا براین دادگاه صالح جهت تقدیم دادخواست انحصار وراثت دادگاهی است كه آخرین محل سكونت متوفی بوده است.
کلیه حقوق متعلق به گروه وکلای بازرگان میباشد.