وکالت دعاوی اداره کار – رابطه کارگر کارفرما – توهین کارگر کارفرما
بررسی مسائل مربوط به كار و كارگر و ارتباط كارگر و كارفرما، از جمله مسائل مهمی است كه ضرورت آن امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. این احساس نیاز با توجه به صنعتی شدن جوامع و دستیابی آنها به پیشرفت های اقتصادی در سایه افزایش حجم كارهای تولیدی و همچنین ازدیاد جمعیت و نیروی كار، در سال های اخیر افزایش یافته است. بدیهی است كه با افزونی این تعاملات، برخوردها و اختلافاتی نیز در محیط های كاری به وجود می آید. در این نوشتار سعی می شود ابتدا از نظر حقوقی تعریفی جامع از كارگر، كارفرما و قرارداد كار ارائه گردد و درنهایت مراجع پیش بینی شده برای حل اختلاف در این زمینه معرفی شوند.
كارگر از لحاظ قانون كار كسی است كه به هر عنوان در مقابل دریافت حقوق و سایر مزایا به درخواست كارفرما كار می كند. تمامی افرادی كه مشمول این تعریف باشند، از نظر قانون، كارگر محسوب می شوند و تفاوتی میان نگهبان یك كارگاه با مدیر فنی آن نیست. كارفرما نیز شخصی است كه كارگر به درخواست و به اعتبار او در مقابل دریافت حقوق و سایر مزایا كار می كند. مدیران و مسئولانی كه عهده دار اداره كارگاه هستند، نماینده كارفرما محسوب می شوند.
كارگاه نیز محلی است كه كارگر به درخواست كارفرما یا نماینده او در آنجا كار می كند. مؤسسات صنعتی، كشاورزی، معدنی، ساختمانی، خدماتی، مسافری، تجاری، اماكن عمومی و مانند آنها مشمول این عنوان هستند.
برای شروع ارتباط كاری میان كارگر و كارفرما، قراردادی كتبی یا شفاهی منعقد می شود و به موجب آن كارگر در قبال دریافت مزد، كاری را برای مدتی معین (موقت یا غیرموقت) برای كارفرما انجام می دهد. این قرارداد مشخص كننده و نمایانگر میزان دقیق ساعات كار، چگونگی كار، دریافت مزد و دیگر موارد است و در صورت بروز هرگونه اختلاف، ابتدا به آن رجوع می گردد.
در قانون كار، مراجع حل اختلاف به دو دسته هیئت های تشخیص (به عنوان مرجع بدوی) و هیئت های حل اختلاف (به عنوان مرجع تجدیدنظر) تقسیم شده و در هر استان چندین هیئت تشخیص و حل اختلاف به تناسب وسعت آن استان پیش بینی گردیده است. در صورت بروز اختلاف در روابط كارگر و كارفرما اعم از اخراج بدون دلیل موجه، عدم پرداخت حقوق و مزایا و مسائلی از این قبیل، كارگر می تواند چنانچه موضوع مورد اختلاف از طریق سازش مستقیم میان وی و كارفرما حل نشود، از طریق انجمن صنفی كارگران و یا نماینده قانونی كارگران و كارفرما به اداره كار مربوطه برای طرح دعوا مراجعه كند. اداره كاری صلاحیت رسیدگی به اختلاف میان كارگر و كارفرما را دارد كه كارگاه در حوزه آن اداره واقع شده باشد. كارگر پس از رجوع به آن اداره، درخواست خود را حداكثر در دو صفحه نوشته، آن را ثبت می نماید و تحویل مسئول دبیرخانه اداره كار می دهد. چنانچه كارگر شخصاً امكان طرح دعوا را نداشته باشد، می تواند شخص دیگری را به عنوان نماینده خود معرفی نماید تا به جای او اقدام به طرح دعوا نماید. به این منظور مدعی باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه كرده و نسبت به دادن وكالت به فرد مورد نظر خود اقدام كند. بدیهی است كه حضور نماینده كارگر در مراجع حل اختلاف باید با ارائه وكالت نامه با توجه به مناطق جغرافیایی، ادارات كار و مراجع حل اختلاف تشكیل شده قانونی مربوطه اعم از وكیل دادگستری یا وكیل كاری صورت پذیرد و مراجع حل اختلاف مكلف به پذیرفتن وكالت نامه دستی و خطی كه اصالت آنها مشخص نیست، نخواهند بود؛ مگر آن كه اعطای نمایندگی و وكالت به طرق دیگر برای مراجع تشخیص و حل اختلاف محرز و مسلم گردد.
پس از تقدیم دادخواست، وقت رسیدگی مشخص می شود و به كارگر و كارفرما ابلاغ می گردد. طرفین دعوا باید در تاریخ مقرر در محل حاضر شده و دفاعیات خود را به همراه مدارك معتبر ارائه كنند. هرگاه نیاز به تحقیق بیشتری باشد، بازرسان اداره كار به صورت محسوس و نامحسوس به تهیه گزارش از موضوع مورد اختلاف می پردازند و با مراجعه به كارگاه، اظهارات مطلعان را اخذ می كنند. پس از صدور رأی از سوی هیئت تشخیص، طرفین ظرف مدت 15 روز می توانند اعتراض خود را به صورت كتبی تحویل دهند. هیئت حل اختلاف نیز پس از بررسی موضوع، اقدام به صدور رأی می كند. این رأی قطعی بوده؛ اما قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است. اعتراض به رأی صادر شده مانع از اجرای آن نیست؛ مگر این كه مرجع قضایی دستوری دایر بر توقف عملیات اجرایی صادر و اعلام نماید.
در مواردی مانند حوادث ناشی از تقصیر و كوتاهی كارفرما كه بحث دیه و خسارت مطرح می شود، این مراجع و محاكم دادگستری هستند كه صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارند. همچنین چنانچه توهین یا فحاشی میان كارگر و كارفرما شكل گرفته باشد، دادسرا صالح به رسیدگی خواهد بود و این موارد در شمار قوانین عمومی است.
دایره اجرای احكام دادگستری علاوه بر این كه آرای صادر شده از سوی دادگاه های دادگستری را اجرا می كند، آن دسته از آرای مراجع حل اختلاف كه قطعی شده اند را نیز اجرا می نماید. اجراییه در اداره دادگستری صادر و به كارگر یا كارفرما ابلاغ می شود. چنانچه در رأی حكم به بازگشت كارگر به كارگاه و ازسرگیری فعالیت های او داده شده باشد، یا ملزم به پرداخت حقوق كارگر شده باشد كارفرما باید ظرف 10 روز پس از دریافت برگه اجراییه، مبادرت به اجرای این رأی كند
کلیه حقوق متعلق به گروه وکلای بازرگان می باشد.