رفع نقص پرونده با تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی

رفع نقص پرونده با تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی

پرسش:

خواهان دادخواست خود را در حالی که تمبر دادرسی در آن ابطال نشده ارائه می کند. دفتر دادگاه
بابت هزینه دادرسی اخطار رفع نقص می کند، خواها قبل از اتمام موعد ده روز دادخواست اعسار از
هزینه دادرسی تقدیم دادگاه می نماید، در این صورت با توجه به اینکه خواهان هزینه دادرسی را
پرداخت نکرده، آیا دفتر دادگاه مکلف است که وفق ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دفتری
صادر کند یا اینکه با توجه به ارائه دادخواست اعسار از هزینه دادرسی، دادگاه بدوا نسبت به ادعای
اعسار از هزینه دادرسی رسیدگی می کند؟

اتفاق نظر

در ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی چنین آمده است: «ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
ضمن درخواست نخستین با تجدیدنظر یا فرجام مطرح خواهد شد.
طرح این ادعا به موجب دادخواست جداگانه نیز ممکن است.» در این ماده صراحتا قید شده که
می توان دادخواست اعسار از هزینه دادرسی را جداگانه طرح کرد. بر این اساس، قانون گذار این حق
را برای خواهان قائل شده که دادخواست اعسار خود را بعد از ارائه دادخواست اصلی و به طور
جداگانه ارائه کند؛

بنابراین ارائه دادخواست اعسار پس از دادخواست اصلی به منزله ارائه توأمان هر دو دادخواست
است،همان طور که اگر خواهان ضمن دادخواست اصلی، اعسار  از هزینه دادرسی را نیز مطرح
کند نمی توان قرار رد دفتری صادر کرد.
اگر خواهان پس از اخطار رفع نقص دادخواست اعسار رسیدگی کند.حال پس از رسیدگی به
اعسار اگر عدم اعسار احراز شد، یه خواهان جهت پرداخت هزینه دادرسی اخطار رفع نقص
ارسال شده و در این مرحله در صورت عدم پرداخت، قرار رد دفتری صادر می شود.

از وحدت ملاک ذیل ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی نیز می توان جهت تأیید نظر فوق استفاده
کرد. در این ماده آمده است: «در هر مورد که هزینه انتشار آگهی ظرف یک ماه ازتاریخ ابلاغ اخطاریه
دفتر تادیه نشود، دادخواست به وسیله دفتر رد خواهد شد.

این قرار ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در دادگاه است. جز در مواردی که خواهان دادخواست
اعسار از هزینه دادرسی تقدیم کرده باشد که در این صورت در مدت یک ماه یاد شده(از تاریخ ابلاغ
دادنامه رد اعسار به نامبرده محسوب خواهد شد.)

چنانچه مشاهده می شود قانون گذار در این ماده تکلیف کرده که اگر اعسار از پرداخت هزینه نشر
آگهی پس از اخطار رفع نقض به دادگاه ارائه شود. دادگاه مکلف است بدوا به این ادعای اعسار
رسیدگی نموده و حق ندارد تا قبل از تعیین تکلیف در خصوص اعسار و اثبات عدم اعسار قرار رد
دفتری صادر کند.
می توان این موضوع را به اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز تسری داد.

نظر کمیسیون نشست قضائی (۱) مدنی

جهت تکمیل دادخواست و اجرای اخطاریه رفع نقص دفتر دادگاه مبنی بر پرداخت هزینه دادرسی
 اقدام به تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی در مهلت ده روزه موضوع ماده ۵۴ قانون
آیین دادرسی در امور مدنی می کند، لذا صدور قرار رد دادخواست از ناحیه دفتر وجهه قانونی نداشته
و صحیح نیست.بدیهی است در صورت رد دعوای اعسار و صدور اخطاریه رفع نقص،چنانچه خواهان
نسبت به ابطال تمبر هزینه دادرسی اقدام نکند موضوع اقتضای صدور قرار رد دادخواست را خواهد
داشت. بنابراین اتفاق نظر قضات دادگستری شهرستان بجنورد تایید می شوند.

جهت بهره مندی از مشاوره تخصصی ارایه شده کارشناسان حقوقی ما در این رابطه و اطلاعات بیشتر با شماره های
09120213393 و  45518-021 تماس حاصل فرمایید.