لزوم تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی در پرونده کیفری 

لزوم تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی در پرونده کیفری 

پرسش:

آیا درخواست مدعی خصوصی به معافیت از پرداخت هزینه (مندرج در ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های
عمومی و انقلاب کیفری)، مستلزم تقدیم دادخواست اعسار است؟

نظر اکثریت

مطابق مواد ۵۰۴ تا ۵۱۴ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور ما چنانچه مدعی خصوصی،
مدعی عدم تمکن و اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باش باید دادخواست بدهد و فرقی بین دعاوی مدنی که
مستقلا اقامه می شود و دعاری ملتی اکه به تبع آمر کیفری در دادگاه اقامه می گردد، نیست. منظور از عبارت
احراز عدم تمکی با نظر دادگاه است که در ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امر
کیفری ذکر شده است، صدور رأی می باشد؛ یعنی نظر دادگاه در قالب رأی تجلی عبارت از دادگاه تقاضای معافیت
کند» دلالتی بر اینکه مدعی نباید دادخواست بدهد ندارد، چون تقاضای معافیت و یا به عبارت دیگر اعسار از پرداخت
هزینه دادرسی با تقدیم دادخواست انجام می شود.

نظر اقلیت

از عبارات «از دادگاه تقاضای معافیت کند» و «اظهارنظر رئیس حوزه قضائی با معاوں دی» و «احراز عدم تمکن با
نظر دادگاه است» در ماده ۳۰۱ قانون فوق الاشعار استنباط می شود که برای مدعی خصوصی نیاز به اینکه
دادخواست اعسار به دادگاه تقدیم نماید و دادگاه حکم اعسار صادر کند، نیست. با درخواست مدعی خصوصی
مبنی بر فعالیت از پرداخت هزینه دادرسی به لحاظ عدم تمکن، دادگاه پس از اخذ نظر رئیس حوزه قضائی یا
معاون وی، او را از پرداخت هزینه دادرسی معاف می کند. اگر نیاز به دادخواست اعسار و صدور حکم بود، قانون گذار
ماده 301 را وضع نمیکرد چون ماده ذکر شده آیین دادرس انجا قانون گذار حکیم است و عمل او پیش گفته جهت ارائه،
طریقی جدا از تقدیم دادخواست اعسار بوده است.

نظر کمیسیون نشست قضائی (۱)

نظر اکثریت صحیح است.

جهت بهره مندی از مشاوره تخصصی ارایه شده کارشناسان حقوقی ما در این رابطه و اطلاعات بیشتر با شماره های
09120213393 و  45518-021 تماس حاصل فرمایید.